„Ajurweda” (ayurveda) znaczy „wiedza o życiu”, bądź „sztuka życia”. Jest to sanskrycki termin, gdzie „ajus” znaczy życie, a „veda” wiedzę, mądrość. Jako, że „życie” jest synonimem „zdrowia”, ajurweda jest wiedzą o zdrowiu. Ajurweda to najstarszy na świecie system medyczny i filozoficzny, wywodzący się ze starożytnych Indii, z przed pięciu tysięcy lat.
Ajurweda to medyczno-metafizyczna życiowa wiedza o uzdrawianiu, matka wszelkiej sztuki leczenia i jednocześnie filozofia sztuki życia. Jej istotą jest świadome dążenie człowieka do pełnej równowagi na poziomie ciała, ducha i umysłu. Ajurweda uczy nas jak żyć zachowując tę naturalną równowagę. Pomaga nam rozumieć siebie, ale też środowisko, w którym żyjemy. Jest to więc system filozoficzny zajmujący się naturą, celem i sensem ludzkiego życia. W wedyjskiej wiedzy celem życia jest samopoznanie lub samospełnienie tj. realizacja boskiej świadomości i wyrażanie tej boskości w codziennym życiu.
Medycyna ajurwedyjska opiera się na metodach naturalnego uzdrawiania, wykorzystuje ziołolecznictwo, zabiegi na ciało mające na celu oczyszczanie organizmu z toksyn tak fizycznych, jak i mentalnych, regenerację organizmu, a tym samym zapewnienie powrotu do pełni zdrowia. Nieodłącznym elementem procesów zdrowotnych jest zastosowanie odpowiednio skomponowanej diety, uwzględniającej typ ciała (Prakriti) jak też obecnie występujące zaburzenia (Vikriti). Całość procesu zdrowotnego obejmuje również odpowiednio dobrane ćwiczenia fizyczne, praktykę jogi i pranayamy (ćwiczenia oddechowe), jak też pracę na bardziej subtelnych poziomach – emocji i umysłu.
Wielu uczonych uważa, że jest to najstarszy z istniejących systemów leczenia. Ajurweda jest więc nauką bardzo starą, choć przekornie określana „medycyną przyszłości”, gdyż niejako na nowo odkrywana i praktykowana z dużą skutecznością przez mieszkańców krajów zachodnich. Ajurweda nie odnosi się tylko do płaszczyzny medycznej, ale dotyczy wszystkich poziomów aktywności człowieka. Medycyna wschodnia, w tym hinduska, w odróżnieniu od medycyny zachodniej ujmuje człowieka holistycznie i dotyczy każdego aspektu ludzkiego życia, koncentrując się na zapobieganiu chorobie, a gdy do niej dojdzie usuwaniu jej źródła, a nie jej objawów, oraz zachowaniu równowagi na każdym poziomie egzystencji. Zgodnie z ajurwedyjską definicją zdrowia, pełne zdrowie nie opiera się jedynie na braku wyraźnych symptomów chorobowych, lecz stanowi stan absolutnie dobrego samopoczucia w całej swojej istocie.
Ajurweda uświadamia nam jak żyć, by wykorzystać naszą wewnętrzną moc i rozwinąć w sobie w pełni człowieczą (materialną) i duchową (energetyczną) potencję. Ostatecznym celem naszego życia jest osiągnięcie oświecenia, czyli spełnienie duszy, naszego energetycznego potencjału. Filozofia ajurwedyjska kładzie wagę na nasz duchowy rozwój i podnoszenie świadomości. Integruje różne nauki w imię pomocy człowiekowi w realizacji jego najwyższego potencjału (spełnienia jego duszy).